Dyslexie als kans?
‘Wat zit ik toch in deze klas mij stierlijk te vervelen. Ik wou dat ik dyslectisch was, dan kon ik wereldleider spelen.’
Dat is zowat de boodschap van de HOI Foundation , die zich tot doel gesteld heeft onze kijk op dyslexie bij te stellen. Steun vinden ze bij Dyslexie als kans, een bestseller van twee Amerikaanse brein- en onderwijsspecialisten: Brock en Fernette Eide, een koppel nog maar liefst, dat al jaren onderzoek doet naar de verborgen talenten van het dyslectische brein. The Dyslexic Advantage heette het oorspronkelijk, maar nu is het vertaald en de boodschap komt hierop neer. ‘O neen, dyslexie is geen leesprobleem, het is gewoon een andere manier van informatie verwerken. Maar die andere manier maakt mensen supercreatief, schenkt ze een veel beter ruimtelijk inzicht, helpt ze verbanden te zien die gewone breinen missen, ondersteunt probleemoplossend denken en ondernemersgeest. Als we dat nu maar eens wilden zien, dan zouden we misschien nog wel jaloers worden op mensen met dyslexie, echt waar!’
Echt waar? Toch een paar bedenkingen.
Waar hebben die twee het eigenlijk over? Het dyslectische brein, jazeker, maar dat zou betekenen dat de Eides als enigen in staat zijn uit te maken of een brein dyslectisch is of niet. Ook de fanatieksten onder de academici die hun carrière op dyslexie hebben opgebouwd, geven toe dat dyslectische breinen en andere hooguit op groepsniveau van elkaar verschillen, dat hersenonderzoek (voorlopig) niet kan uitmaken wie dyslectisch is en wie niet.
Twee. Er zijn interventieprogramma’s die erin slagen dyslectisch verklaarde kinderen toch goed te leren lezen en spellen: Phono-Graphix, Sound Reading System, om het nu maar even alleen over de Engelstalige te hebben. Wat gebeurt er dan met zo’n kind: is dat plots zijn supercreativiteit, zijn ruimtelijke inzicht en zijn andere verborgen talenten kwijt?
Dyslexie als kans is een feelgood-boek voor wie niet te lang over de zaak wil nadenken. Voor wie dat wel doet, is de ballon gauw doorprikt. Iets kunnen is nooit een nadeel: een goede architect met een dyslexieverklaring is niet goed in zijn vak omdat hij niet met letters uit de voeten kan. En wél met letters uit de voeten kunnen belet niemand om een goede architect te worden. Best aardig dat de HOI Foundation het zelfvertrouwen van dyslectische kinderen wat wil opkrikken, maar er zijn eerlijker en robuuster wegen om dat te doen: die kinderen gewoon toch nog leren lezen bijvoorbeeld, ervoor zorgen dat het gesukkel met letters verleden tijd is.
Hoog tijd dat er over leesproblemen en dyslexie nog eens een goed boek verschijnt.